A aprendizaxe adaptativa é un método educativo que, grazas á modificación dos contidos en tempo real, adáptase ao ritmo e coñecementos dos estudantes. Para iso baséase no uso das TIC, a Intelixencia Artificial e a análise de datos, tamén coñecido como ‘ Learning analytics’. Todo iso permite recompilar e analizar información relacionada coa aprendizaxe de cada alumno, avaliando as súas necesidades. O obxectivo é que o profesorado lle poida brindar unha atención máis personalizada na aula.

Aínda que este tipo de aprendizaxe gañou en popularidade nos últimos anos, o certo é que o seu desenvolvemento remóntase á década dos anos 70, cando xurdiron os primeiros pasos da Intelixencia Artificial e tamén o primeiro sistema titorial intelixente (Scholar) do informático Jaime Carbonell. Mesmo máis aló, na Teoría da Aprendizaxe Programada ou Ensino Programado que elaborou o psicólogo Burrhus Frederic Skinner no ano 1954. Dita teoría céntrase en dirixir a aprendizaxe humana mediante unha serie de accións controladas a través de catro principios: o establecemento de obxectivos, a división dos contidos, a inclusión dunha dificultade crecente na aprendizaxe e facer participe, de forma activa, ao alumnado. Este psicólogo tamén foi o encargado de crear unha máquina de ensino denominado Glider que permitía controlar de maneira automática todo o proceso de aprendizaxe dos estudantes mediante unha progresión lineal.

Xa nos anos 80, a aprendizaxe adaptativa ampliou os seus horizontes no ámbito do ensino grazas á creación de técnicas como a CAI (Computer Assisted Instruction), que favorecía o autoaprendizaje a través da interacción e a monitoraxe dos resultados obtidos. Tamén co lanzamento no ano 2000 do software de sistemas de xestión de aprendizaxe (LMS) que, con plataformas como Moodle, popularizaron a ‘aprendizaxe ao teu ritmo’ no sector da formación.

No ámbito educativo, a aprendizaxe adaptativa abre as portas a un ensino baseado no ritmo de cada estudante, facendo que sexa consciente en cada momento dos seus logros académicos, pero tamén daquilo que necesita reforzar.

Mediante a autoaprendizaxe, este tipo de ensino brinda as seguintes oportunidades na aula:

• Os estudantes son protagonistas da súa propia aprendizaxe.
• Retroalimentación dos erros en tempo real.
• A avaliación é adaptativa segundo os resultados.
• Ofrece unha maior autonomía do alumnado na realización das tarefas.
• Permite unha adquisición eficaz dos coñecementos e o desenvolvemento das capacidades de cada alumno.
• Aumenta a motivación.
• Aforra tempo nas tarefas do profesorado.

A continuación mostramos distintas ferramentas diferenciadas por nivel educativo para gozar dos beneficios da aprendizaxe adaptativa na aula.

Aprendizaxe adaptativa en Infantil e Primaria

Neses niveis educativos, nos que se están aprendendo novos coñecementos en todas as materias, as plataformas de aprendizaxe adaptativa relacionadas coas competencias lectoras ou de matemáticas resultan de gran utilidade.

LightSail fomenta a lectura para involucra aos estudantes na práctica lectora. O obxectivo é que, pouco a pouco, lean durante máis tempo grazas a unha biblioteca de libros adaptada ás preferencias e necesidades de cada alumno. Mediante un método de clasificación auméntase a motivación do alumnado que inviste cada día uns minutos máis na lectura.

i- Ready baséase na aprendizaxe individualizada das Matemáticas e a lectura. Divídese en leccións e conta con distintos personaxes animados que animan ao estudante para conseguir os seus obxectivos marcados.

Aprendizaxe adaptativa en Secundaria e Bacharelato

Nestes cursos superiores, nos que hai que prestar atención a outras cuestións como a concentración, a memoria ou a motivación polo estudo, estas plataformas axudan a afianzar os contidos facendo uso da gamificación ou a través de retos.

O software Mathia, de Carnegie Learning, que ofrece un ‘adestrador’ individual e personalizado para a materia de Matemáticas, fai uso da gamificación e a intelixencia artificial sendo unha das alternativas para estes cursos.

Tamén a plataforma Smartbook, de McGrawHill, analiza a forma de ler e aprender do alumnado de Secundaria e Bacharelato adaptando de maneira personalizada os contidos do seu libro interactivo.

Por último, Knewton personaliza a aprendizaxe segundo as propias interaccións dos estudantes rexistrados na plataforma, que crea unha especie de curriculum para cada alumno que vai cambiando segundo o seu progreso. O material didáctico provén do contido ofrecido por diversas editoriais (asociadas á plataforma), o que facilita a súa inclusión na aula.

Observatorio Tecnológico de Monterrey (Infografías sobre a aprendizaxe adaptativa)

Aprendizaxe adaptativa. Unha educación personalizada a través das TIC - AulaPlaneta

Aprendizaxe adaptativa, ao ritmo de cada estudante - EDUCACIÓN 3.0

O Ensino Programado segundo B. F. Skinner - Psicología y Mente

Tecnoloxía do ensino - B. F Skinner (Descargar)

As 10 plataformas de aprendizaxe adaptativa que viaxan ao futuro da educación - Graduate XXI

Historia de Moodle - Moodle.com

Que é a aprendizaxe adaptativa - Vídeo de Adimat