A día de hoxe existen innumerables cursos, encontros e xornadas sobre innovación educativa á que acoden centos de docentes motivados, con ganas de dar o salto, críticos co sistema, participativos e dispostos
Que ocorre pois, coa práctica na aula?
É fácil, coa cantidade de metodoloxías activas, recursos e estratexias presentes no paradigma educativo, sentirse atafegado/a ante a perspectiva de transformar unha aula de modo innovador. Chégannos estudos fundamentados de por que debemos romper con certas prácticas herdadas, experiencias enriquecedoras doutros centros, ideas de persoas que utilizaron con éxito recursos moi motivadores... Con todo iso, poida que nos custe dar o paso porque pensemos que é inabarcable, ou que "non, a min iso non se me dá, entón...". E aquí é onde entra en xogo a Caixa de Ferramentas.
A caixa de ferramentas dun docente é o conxunto de estratexias e recursos que utiliza día a día. Para definir a túa mergulla entre as metodoloxías activas, investiga, proba... e queda con aquelas nas que te desenvolvas ben. Leva á túa aula aqueles recursos que che acheguen, que che funcionen, e configura así a túa propia caixa de ferramentas, na que saibas sempre con que podes contar. Deixa que os teus alumnos che aprendan e che axuden a completala, para así, xuntos, construír a aprendizaxe.
Un dos problemas máis grandes co que, en demasiadas ocasións, os docentes nos atopamos é o de que o noso alumnado non queira estar no lugar ao cal debe acudir; na mellor das ocasións, resignado e que considera un absoluto rolo. A boa noticia é que nós aquí si podemos facer algo. Temos á nosa disposición unha serie de ferramentas e recursos, que a base de traballo, esforzo, tenacidade e práctica (non se trata dunha varita máxica) danlle un xiro ás nosas aulas e ás experiencias de aprendizaxe vividas polos nosos alumnos.
As metodoloxías activas requiren dunha nova distribución dos espazos, xérase un movemento polos distintos ambientes de aprendizaxe impulsados polos diferentes tipos de actividades, e que á súa vez crean un novo clima social na aula. Conceptos como confianza ou respecto, e o grao no que aprendan a utilizalos, marcarán as relacións persoais definíndolles como grupo.
Á súa vez, créase unha interdependencia dos uns cos outros, a cal podemos aproveitar a través das
estratexias de Aprendizaxe Cooperativa, facendo fincapé na máxima de "eu para tí, ti para min" e favorecendo a aparición dos distintos e múltiples talentos na aula.
Ademais, a maioría das metodoloxías activas, pódense conectar co mundo real, dándolle aos alumnos a oportunidade de participar da sociedade como cidadáns activos podendo facer algo polo mundo no que viven.
ABP-ApS-Learning by doing: Experiencias educativas nas cales o alumno descobre e constrúe a súa propia aprendizaxe á vez que contribúe á elaboración dun produto final, o cal, se así o deseñamos, pode ter maior ou menor repercusión social. Son metodoloxías cun forte compoñente motivacional debido a que os alumnos aprenden facendo.
Flipped Classroom: Tradicionalmente, o tempo de clase empregábase, principalmente, en explicar contidos que, na súa maioría, os alumnos poden adquirir por si sós, deixando pouco tempo para a práctica, delegando esta fundamental tarefa ao tempo fose da aula (en casa), momento en o que xorden as dúbidas, pero non está o docente para aclaralas. Investindo os escenarios/tempos, o alumno adquire os contidos no seu tempo fose da aula, ao seu ritmo, e chega á aula con uns conceptos previos adquiridos e preparado para traballalos de forma práctica en clase, lugar onde está o docente, que lle axuda a solucionar as dificultades coas que se vaia atopando.
Visual thinking: Desde sempre o ser humano relacionou ideas con debuxos, pensamentos con imaxes. Isto é así porque o cerebro humano asimila imaxes con gran facilidade, procesando mellor e con menos esforzo, un debuxo que un texto. O pensamento visual trata de expresar ideas por medio de debuxos e imaxes e establecer relacións entre ambos, minimizando a carga textual.
Desta forma, facemos máis comprensible aquilo que pretendemos mostrar, o que nos permita identificar a relación entre idea-debuxo, dunha forma sinxela e rápida.
Intelixencias múltiples-Ed Emocional-Neuroeducación: Correntes educativas que se centran no ámbito máis persoal do individuo, e que cando as levas á aula, simplemente a maxia fai acto de presenza. Descubrir os talentos de cada un, as súas capacidades e habilidades, que eles mesmos coñézanas e poténcienas; e partir diso para a construción das diferentes aprendizaxes, contribuír á estabilidade emocional e, por encima de todo, gozar co que se fai.
Xa tes a túa caixa de ferramentas a man?
Proxectos finalizados: Vivir tocando o mar y Mans de terra
Proxecto en curso: Experimento VI: Ciencia e Tecnoloxía
Flipped Classroom: Vídeo