O vídeo é un  dos medios  ou recursos didácticos  que, pedagógicamente empregado, serve para facilitar aos profesores a transmisión de coñecementos e aos alumnos a asimilación destes.

A facilidade actual de publicar vídeos permite compartir con comodidade as ideas dos alumnos e as súas solucións, ademais de prácticas innovadoras e efectivas.

Os obxectivos que podemos lograr coméntanos o propio Jose Ignacio Mir son:

• Potenciar nos alumnos aprendizaxes interdisciplinares en combinación coa utilización das Novas Tecnoloxías;
• Aproximar aos alumnos aos medios audiovisuais a través da súa elaboración e análise crítico;
• Compartir traballos entre distintos centros educativos e establecer un sistema de redes de comunicación que poñan en contacto distintas experiencias didácticas, co fin de mellorar a calidade educativa;
• Facilitar a profesionais da educación da área de ciencias a realización de prácticas de laboratorio sinxelas;
• Proporcionar a educadores doutras áreas curriculares diversas experiencias de utilización do vídeo dixital en educación.

O papel do profesor é clave en todo o proceso. É misión do profesor a redacción completa do  guión, adaptándoo á temática que desexe tratar e as circunstancias do alumnado. Se se trata de alumnos novos ou sen experiencia na edición de vídeo dixital, deberá incluír algunha sesión na que se mostre como utilizar estes programas. É moi importante a temporización da actividade: datas, prazos para realización de cada unha das tarefas, etc.

O profesor deberá dedicar unha clase para explicar o proxecto: distribuirá o guion, explicará cada unha das fases e o modo que teñen os alumnos de realizala. Como toda a información atópase no guion que lles vai a entregar, o traballo que realiza o profesor é principalmente de preparación e deseño da actividade. Despois irá solucionando as dúbidas que vaian xurdindo aos alumnos e comprobando que as realizan coa calidade e profundidade desexada. 

Cada profesor -de acordo coas circunstancias do seu Centro- terá que programar a actividade tendo en conta o equipamento de que dispón, o número de clases que desexa investir nesta actividade, o número de alumnos que van participar, etc.

O uso do vídeo na aula permitiranos:

• Crear ideas, escenarios, mensaxes... desde a nada.
• Comparar situacións, hipóteses.
• Decidir que escena queremos representar, que contido é o máis adecuado.
• Avaliar o que vemos para aprender a valorar.
• Observar o que vemos con espírito crítico e ganas de aprender.
• Reflexionar sobre a mensaxe que envía o vídeo e sacar unha moraleja.
• Pensar en forma crítica e rexeitar aquilo que non presente coherencia.
• Debater ante vídeos que presentan só unha cara da moeda.
• Deseñar cunha gran carga de creatividade para transmitir ao outro.
• Innovar co propósito de facer as cousas doutra maneira.
• Escribir o guion,  cuestión previa a realizar o vídeo, facer un bo guion.

Os vídeos lección son capaces de transmitir un contido educativo completo. Están  especialmente deseñados para facilitar a comprensión e a retención do contido. O seu alto nivel de estruturación outórgalles unha estrutura narrativa sinxela de asimilar e onde cada unha das secuencias ou bloques temáticos están debidamente estruturados. Están presentes, ademais, unha serie de elementos sintácticos que axudan á transmisión e retención da mensaxe. Tales como imaxes construídas á medida dos conceptos que están a explicar (reais ou de sínteses),  locución que complementa ás imaxes,  elementos separadores de bloques e secuencias,  indicadores previos ou a posteriori que estruturan o contido e axudan á retención, repeticións intencionadas, ritmo narrativo vivo pero non acelerado, música, efectos de son, etc. Un exemplo deste tipo de vídeos é "Khan Academy".

Hai moitas propostas e posibilidades que nos brinda o uso do vídeo na Educación. O mellor é aprender de expertos como Jose Ignacio Mir, que foi director do Colexio Erain, e que obtivo varios premios pola súa experiencia con vídeos no seu colexio. Podemos resumilas en:

• Presentar un traballo curricular en formato de vídeo dixital
• Usar o vídeo-tutoriales como apoio para a explicación dos contidos
• Gravar sesións de traballo para analizar erros e mellorar destrezas como pode ser a comunicación.
• Presentación de exemplos para contidos científicos

Algúns consellos prácticos:

1. Planificación das fases, revisión, entrega. É importante para a viabilidade do proxecto que todo estea planificado de acordo coas circunstancias do Centro e da materia. É normal que a primeira vez o profesor teña algunha dúbida de se os alumnos serán capaces de levar a cabo o proxecto: se está ben planificado, sorprenderasche do que son capaces os alumnos.
2. Prazos de entrega fixos; se algún non traballou no prazo establecido e non pode producir o seu vídeo, avalíaselle segundo o traballo que realizou, pero salvo contratempos de importancia é preferible non variar os prazos.
3. Guiar, orientar, pero deixar que cada un fágao como lle pareza: deixar moita liberdade na execución do vídeo.
4. Unha vez realizados os vídeos, ter unha sesión na que se vexan todos os vídeos e que o profesor vaia facendo comentarios sobre o contido e a forma: estes comentarios serán moi útiles para transmitirlles como funciona a linguaxe audiovisual.

Os programas de edición non lineal funcionan da forma que vimos na práctica guiada, é dicir, constan de pistas de vídeo e audio ás que se van incorporando os diversos arquivos seguindo unha liña de tempo e pódense modificar a vontade, estes programas posúen os seguintes elementos:

• Pistas de vídeo, como mínimo debe haber unha aínda que é mellor que haxa dúas
• Pistas de audio, outra dúas
• Pista de efectos e transicións
• Pista de titulación
• Previsualización

Dentro dos programas de Edición non lineal podemos distinguir varios tipos, os comerciais de gama medio-alta, como Adobe Premiere ou Ulead Media Studio, de gama baixa como Pinnacle Studio 8, os shareware como o Stoik Vídeo Man e os gratuítos como Windows Movie Maker. Tamén hoxe en día une ferramenta moi útil, para os usuarios de iOS, é o iMovie xa que ademais de en o iPad podemos telo instalado no smatrphone e editar o vídeo desde o propio teléfono.

Actualmente una das ferramentas que máis se está empregando nas aulas é Touchcast. Trátase dunha ferramenta de edición que che permitirá ao mesmo tempo gravar un vídeo e superpoñer elementos en forma de widgets, facilitando ao usuario a interacción con eles sen interromper a reprodución. TouchCast ofrece un concepto interesante que mestura vídeo co mellor que unha web pode ofrecer. 

Rosa Liarte, unha das nosas colaboradoras e Touchcast ambassador Educaster 2016 desenvolveu un manual moi útil para traballar conTouchcast na aula: podes consultalo aquí. 

• Videotutorial "Herramientas útiles para editar tus videos y tus presentaciones" (Ver)
• Videotutorial "Aprende a editar videos y sírvete de YouTube para tus clases y presentaciones" (Ver)
• Videotutorial de WireWax, ferramenta para engadir elementos e anotacións en vídeo e movemento para poder recalcar cuestións, feitos ou personaxes importantes. 

Algúns dos proxectos sobre vídeo premiados no concurso Proyecta Innovación: 

• PALE: proxecto de emprendemento que busca crear unha produtora audiovisual. É do Colexio Escravas do Sacro Corazón da Coruña. Accésit no III Concurso Proyecta Innovación (Ver defensa do proxecto)
• Canle de TV para a divulgación científica: realización de vídeos feitos polos alumnos para profundar na ciencia. É do Colexio Santa Teresa de Jesús de Ourense. Tamén galadronado cun accésit no III Concurso Proyecta Innovación (Ver presentación do proxecto) 
• Taller de vídeo interactivo: a través da app Touchcast búscase que os alumnos realicen vídeos interactivos. É do IES Fernando Wirtz Suárez e quedou finalista no II Concurso Proyecta Innovación. (Ver presentación)